Ngữ âm và âm vị học Scouse

]section này có chứa kí tự ngữ âm IPA. Nếu không thích hợp hỗ trợ dựng hình, bạn có thể sẽ nhìn thấy dấu chấm hỏi, hộp, hoặc ký hiệu khác thay vì kí tự Unicode.

Ký hiệu âm vị dùng trong bài này dựa trên cách ký âm của Watson (2007).

Nguyên âm

Nguyên âm đơn

Nguyên âm đơn trong Scouse (từ Watson (2007:357)). /eː/ và /ɑː/ cho thấy sự biến thiên tha âm đáng kể.[18]Nguyên âm đôi trong Scouse (biểu đồ 1, từ Watson (2007:357))Nguyên âm đôi trong Scouse (biểu đồ 2, từ Watson (2007:357)). /ɛʉ/ có biến thiên đáng kể về tha âm.[18]
Nguyên âm đơn trong Scouse[19]
TrướcGiữaSau
ngắndàingắndài
Đóngɪʉːʊ
Vừaɛəɔː
Mởaɒɑː
  • Giống các dạng tiếng Anh Bắc Anh khác, hiện tượng tách âm FOOT-STRUT và TRAP-BATH không xuất hiện trong Scouse, nên cut /kʊt/ "cắt" có cùng nguyên âm với put /pʊt/ "đặt, để", pass /pas/ "đèo" có cùng nguyên âm với back /bak/ "lưng".[20][21] Một số người tầng lớp trung lưu có cách phát âm giống RP hơn, nên cut và pass đọc thành /kʌt/ và /pɑːs/ (/ʌ/ thường vắng mặt trong các dạng tiếng Anh Bắc Anh). Thường thường, Scousers không phân biệt /ʊ/ với /ʌ/ hay /a/ với /ɑː/ (trong những từ kiểu như BATH)). Có lúc, cụm từ như good luck "chúc may mắn" hay black castle "lâu đài đen" sẽ được đọc thành /ˌɡʌd ˈlʊk/, /ˌblɑːk ˈkasəl/ thay vì /ˌɡʊd ˈlʌk/, /ˌblak ˈkɑːsəl/ (như trong RP) hay /ˌɡʊd ˈlʊk/, /ˌblak ˈkasəl/ (như trong giọng Scouse "thuần" hơn).[20]
  • Từ book "sách", cook "nấu", look "nhìn" có nguyên âm trùng với GOOSE /guːs/ thay vì với FOOT /fʊt/. Điều này tạo nên sự phân biệt giữa look /luːk/ với luck /lʊk/, giữa book /buːk/ với buck /bʊk/. Việc dùng âm /uː/ trong mấy từ kể trên phổ biến trong lớp người lao động; tuy nhiên, đặc điểm này đang dần mất đi, ít bắt gặp hơn ở giới trẻ.[18]
  • Ở một vài người nói có hiện tượng hợp nhất nguyên âm yếu, tức việc âm /ɪ/ không nhấn thì hợp nhất với /ə/. Ở những người này, eleven "mười một" và orange "cam" được phát âm lần lượt là /əˈlɛvən/ và /ˈɒrəndʒ/ thay vì /ɪˈlɛvən/ và /ˈɒrɪndʒ/.[22]
  • Ở cuối âm tiết, /iː, ʉː/ trở nên hơi nguyên âm đôi hoá [ɪ̈i ~ ɪ̈ɪ, ɪ̈u ~ ɪ̈ʊ]. Đôi khi điều này cũng xuất hiện ở nguyên âm đứng trước /l/ trong từ như school [skɪ̈ʊl] "trường học".[23]
  • /ʉː/ thường là nguyên âm giữa [ʉː], đôi lúc được đẩy về trước thành [yː], do vậy trở thành dạng làm tròn môi của /iː/.[18]
  • Nguyên âm thứ hai trong HAPPY là [i] và nên được coi là tha âm của âm vị /iː/.[22][24]
  • /eː/ có nhiều tha âm. Trái với hầu hết giọng khác ở Anh, /eː/ là âm vị trong những từ như SQUARE và NURSE. Cách phát âm nguyên âm này biến thiên từ nguyên âm trước không làm tròn [ɪː, eː, e, ɛː, ɛ], nguyên âm trước làm tròn [œː], nguyên âm giữa không làm tròn [ɘː, əː, ɜː] đến nguyên âm giữa làm tròn [ɵː]. Nguyên âm đôi kiểu [əɛ] và [ɛə] cũng có thể là tha âm của /eː/.[18][25][26][27][28]
  • Người thuộc tầng lớp trung lưu có thể đọc nguyên âm trong SQUARE là [ɛː] và trong NURSE là [ɜː], giống với cách phát âm trong RP.[18]
  • Không có sự đồng thuận về đặc tính ngữ âm của /ɑː/:

Nguyên âm đôi

Nguyên âm đôi trong Scouse[19]
KhởiKết
[-sau][+sau]
Đóngiɛ (uɛ)
Vừaeɪ ɔɪɛʉ
Mở

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Scouse http://www.oed.com/view/Entry/109528#eid39045794 http://www.oed.com/view/Entry/173218?redirectedFro... http://www.humnet.unipi.it/slifo/2005vol2/Marotta-... //doi.org/10.1017%2FS1360674301000223 //doi.org/10.1017%2Fs0025100307003180 http://www.lel.ed.ac.uk/homes/patrick/scouse-ndf.p... http://eprints.lancs.ac.uk/4011/1/download2.pdf?or... http://www.bbc.co.uk/liverpool/content/articles/20... http://www.dailymail.co.uk/news/article-1240264/Ge... http://www.liverpooldailypost.co.uk/liverpool-cult...